W kosmetyce naturalnej

I w lesie i na łące i w głębinach oceanu. Naturalnie!

W kosmetyce mamy obecnie silny trend na kosmetyki naturalne, spróbuję przybliżyć wam nieco temat pewnych roślin, a dokładnie ziół i ich zastosowania w kosmetyce. Są one podstawą kosmetyki naturalnej, która swoją moc czerpie, jak sama nazwa wskazuje, tylko od matki natury. A że natura jest wszechmocna a ziół jest mnóstwo, różnych w  różnych częściach globu, jest to oczywiście kolejny temat rzeka, na który można by napisać pracę habilitacyjną. Zioła są tak uniwersalne i popularne, że są stosowane w większości kosmetyków. W przeciwieństwie do tłuszczów zwierzęcych, protein mlecznych i jajecznych, kolagenu, lanoliny, wosku pszczelego, miodu, keratyny, elastyny, jedwabiu, chitosanu (być może znalazło by się jeszcze kilka innych substancji kosmetycznych pochodzenia odzwierzęcego), mogą być używane również bez ograniczeń w kosmetykach wegańskich i wegetariańskich. Bo, zapamiętajcie sobie to dobrze, kosmetyk naturalny wcale nie musi pochodzić tylko od roślin.

Zioła w kosmetyce

W kosmetyce naturalnej zioła są często stosowane jako składniki aktywne. Są one bogate w składniki odżywcze i przeciwutleniacze, które pomagają w ochronie skóry przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Wiele ziół ma również działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwalergiczne, co pozwala na skuteczne leczenie różnych problemów skórnych.

Niektóre popularne zioła stosowane w kosmetyce naturalnej to:

• Aloes – jest bogaty w witaminy i minerały, działa nawilżająco i łagodząco na skórę
• Lawenda – ma działanie przeciwzapalne i antyseptyczne, pomaga w leczeniu trądziku
• Mięta – działa odświeżająco i chłodząco na skórę, pomaga w leczeniu trądziku
• Róża – jest bogata w witaminę C i kwasy owocowe, działa nawilżająco i odmładzająco na skórę

Warto pamiętać, że kosmetyki naturalne to nie tylko roślinne składniki, ale również te pochodzenia mineralnego czy pochodzenia mikrobiologicznego. W kosmetyce naturalnej ważne jest, by składniki były jak najmniej przetworzone i pochodziły z naturalnych źródeł.

Wykorzystywanie ziół w kosmetyce naturalnej jest to świetny sposób na połączenie skuteczności z naturalnością, i dlatego też jest to trend, który zyskuje na popularności.

Historia roślin w kosmetyce

Co to są zioła? Oczywiście rośliny, ale nie wszystkie. Tylko takie, które mają wpływ na zdrowie człowieka. Zioła były stosowane w kosmetyce zawsze, od samego początku jej istnienia. To głównie na nich i innych składnikach pochodzenia roślinnego, przy skromniejszym udziale tłuszczów zwierzęcych oraz składników mineralnych, oparte były receptury kosmetyków aż do wieku XIX, kiedy to w wyniku postępu w nauce, zaczęto powszechnie stosować związki chemiczne. Stosowanie związków chemicznych w kosmetykach okazało się tańsze a mimo to preparaty kosmetyczne cechowała duża skuteczność. Dlatego stosowanie ziół i składników pochodzenia naturalnego zaczęto uważać za przeżytek. Na szczęście jednak w nowoczesnej, dobrej kosmetyce chemia idzie w parze z naturą, czepiąc to co najlepsze z obydwu tych obszarów. Obszar kosmetyki, który zajmuje się ziołami nazywamy fitokosmetyką. Kosmetyki naturalne to fitokosmetyki.

Substancje w kosmetyce

Ze względu na coraz większą świadomość zdrowotną oraz przesycenie naszych organizmów wszechobecnymi substancjami chemicznymi (reakcje alergiczne, nadwrażliwość skóry), w obecnych czasach mamy do czynienia z odwrotnym trendem na tzw. produkty organiczne, czyli preparaty kosmetyczne których składniki są naturalne i czyste, czyli pozbawione składników chemicznych otrzymywanych w drodze syntezy. Dzięki swojemu naturalnemu pochodzeniu, wyciągi ziołowe są łatwo i dobrze przyswajane przez skórę, włosy i paznokcie. Pomagają leczyć choroby skórne, wspaniale pielęgnują urodę. Nie oznacza to, że nie powodują podrażnień, czy alergii. Czasem powodują, mają również krótszą trwałość niż ich chemiczne odpowiedniki (brak konserwantów), jednak pomimo to powracają w wielkim stylu nie tylko na półki drogerii i łazienek, lecz również do gabinetów kosmetycznych oraz ośrodków SPA w postaci zabiegów na twarz i ciało, aromaterapii.

Certyfikaty w kosmetyce

Kosmetyczne produkty organiczne, czyli tzw. kosmetyki naturalne, mogą być wyróżnione niezależnymi certyfikatami takimi jak Demeter, Ecocert, Cosmebio a informacji o ich autentyczności powinniśmy poszukiwać gdzie? Oczywiście, zawsze i przede wszystkim w ich składzie.

W roślinach możemy znaleźć wiele ważnych związków biologicznie aktywnych. Do celów kosmetycznych używa się zarówno całych roślin wraz z owocami, jak i pojedynczych, wyizolowanych z nich substancji. Działanie tych substancji aktywnych na skórę uzależnione jest od ich budowy chemicznej. Znajdujemy je często w opisach kosmetyków, dlatego warto wiedzieć o co chodzi, żeby wybrać te najlepiej dopasowane do naszych potrzeb.

Składniki aktywne w kosmetyce

W roślinach składnikami odpowiedzialnymi za działanie są przede wszystkim takie substancje czynne jak:

Fitohormony w kosmetyce

Zwane inaczej hormonami roślinnymi, są to złożone substancje o działaniu przypominającym działanie kobiecych hormonów płciowych. Pełnią one rolę zmiataczy wolnych rodników, opóźniają procesy starzenia się skóry, stymulują regenerację naskórka i produkcję kwasu hialuronowego zapewniającego odpowiednie nawilżenie skóry. Działają łagodząco i przeciwzapalnie. Pod ich wpływem poszerzają się naczynia krwionośne, a skóra staje się lepiej ukrwiona i odżywiona. Dlatego fitohormony doskonale sprawdzają się w kosmetykach do pielęgnacji skóry dojrzałej, o obniżonej elastyczności i ze skłonnością do przesuszania naskórka.

Flawonoidy w kosmetyce

Pełnią funkcję barwników, przeciwutleniaczy, chronią m.in. naczynia krwionośne. Jest ich wiele i mają bardzo różnorodne właściwości. Stosowane są jako naturalny filtr przeciwsłoneczny, bo mają zdolność pochłaniania promieni UVA i UVB. Na skórę działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie, zwłaszcza w połączeniu z witaminą C, której działanie przedłużają. Zmniejszają przepuszczalność i kruchość naczyń krwionośnych, przywracają im elastyczność, zapobiegając tym samym ich rozszerzaniu oraz pękaniu, dlatego są ważnym składnikiem m.in. kosmetyków do cery naczyniowej. Przypisuje im się również dużą rolę w wyłapywaniu i usuwaniu wolnych rodników, co w rezultacie przedłuża młodość skóry.

Garbniki w kosmetyce

Mają silne właściwości ściągające, łączą się z substancjami białkowymi, tworząc warstwę ochronną na skórze. Działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, obkurczają naczynia oraz hamują drobne krwawienia i przenikanie toksyn w głąb tkanek. Zmniejszają również obrzęki. Doskonale sprawdzają się w kosmetykach stosowanych m.in. przy nadmiernej potliwości czy skórze trądzikowej.

Olejki eteryczne w kosmetyce

Przyspieszają procesy regeneracyjne, a to oznacza, że wymiana starych komórek na nowe odbywa się w krótszym czasie. Wszystkie olejki, chociaż w różnym stopniu, mają również właściwości odkażające, bakteriobójcze i przeciwzapalne. Poprawiają też ukrwienie skóry, dzięki czemu zyskuje ona piękny świeży koloryt. A ponadto silnie działają na zmysł zapachu i odpowiednio dobrane mogą pobudzać, uspokajać, poprawiać humor – są więc wykorzystywane m.in. w przemyśle perfumeryjnym.

Pektyny w kosmetyce

Działają łagodząco i przeciwzapalnie,

Saponiny w kosmetyce

Jest to duża grupa związków o różnorodnych właściwościach – hamują procesy zapalne, działają przeciwobrzękowo, poprawiają ukrwienie tkanek, a w rezultacie ich dotlenienie i koloryt skóry. Ale przede wszystkim obniżają napięcie powierzchniowe wody, tworząc pieniące się wodne roztwory, zwiększają przepuszczalność błon komórkowych, ułatwiają wnikanie substancji odżywczych do skóry. Saponiny są składnikiem nie tylko mydła, ale także płynów do mycia twarzy, preparatów do demakijażu, toników czy żeli pod prysznic.

Śluzy w kosmetyce

Wykazują właściwości przeciwzapalne, rozmiękczające.

Taniny w kosmetyce

Rozpuszczalne w wodzie polifenole. Mają właściwości wiązania się z białkami skóry. Działanie to powoduje ściąganie porów i wzrost napięcia skóry. Taniny katecholowe mają ponadto zdolność zmniejszania przepuszczalności naczyń włosowatych, co nadaje im właściwości przeciwzapalne.

Antocyjany w kosmetcye

To cząsteczki utlenowane, które tworzą barwniki czerwone w środowisku kwaśnym i niebieskie w środowisku zasadowym. Uszczelniają naczynia włosowate i zmniejszają ich przepuszczalność.

Lecytyny w kosmetyce

Polarne lipidy. Częściowo są jonowymi środkami powierzchniowo czynnymi pochodzenia naturalnego. Jako fosfolipidy maja powinowactwo do lipidów naskórkowych. Pełnią jednocześnie funkcję technologiczną, ponieważ występują w układach układach emulsyjnych lub liposomach oraz rolę fizjologiczną, gdyż odbudowują skórne spoiwo lipidowe. Mają również działanie nawilżające.

Cukry w kosmetyce

Proste, złożone i wielocukry. To hydrofilowe duże cząsteczki, które pęcznieją w wodzie. Pozostają na powierzchni skóry, jako uwodniona warstwa i w ten sposób nawilżają skórę. Pektyny to połączenie cukrów i kwasu pektynowego, który jest polimerem kwasu galakturonowego. Są one składnikami budulcowymi ścian komórek roślinnych, mogą być wykorzystane jako czynniki łagodzące i zmiękczające skórę. Śluzy roślinne to połączenie cukrów prostych i kwasu uronowego, które to w kontakcie z wodą pęcznieją i tworzą roztwory koloidalne, zapobiegają wysuszeniu skóry poprzez działanie filmotwórcze oraz dużą zdolność wiązania wody.

Aminokwasy w kosmetyce

Występują w roślinach w postaci amidów (asparagina, glutamina), aminokwasów i białek. Uczestniczą w procesie odżywiania i odnowy komórkowej. Nie wchłaniają się bezpośrednio. Najpierw są hydrolizowane na drodze enzymatycznej i w niektórych przypadkach metabolizowane przez skórę. Ta wykorzystuje je w postaci aminokwasów i małych peptydów. Ostatnimi czasy wykorzystuje się hodowle algi spiruliny (Spirala platensis) ze względu na bardzo dużą zawartość białek.

Karoteny w kosmetyce

Barwniki roślinne rozpuszczalne w tłuszczach, żółte, pomarańczowe lub czerwone. Są one prekursorami witaminy A. Najbardziej znanym jest β-karoten.

Pozyskiwanie surowców kosmetycznych z roślin

Jak pozyskać surowce kosmetyczne z roślin? Przegląd metod, część z nich można zrobić samemu w domu.

Jedną z najlepszych metod pozyskiwania substancji roślinnych o wysokiej czystości jest ekstrakcja z użyciem dwutlenku węgla pod wysokim ciśnieniem (300 bar), przebiegająca w warunkach nadkrytycznych w niskich temperaturach (ok. 30°C). Dość niska temperatura procesu nie degraduje składników aktywnych rośliny i tym samym nie powoduje obniżenia ich jakości. Bardzo istotnym etapem opisywanej ekstrakcji w warunkach nadkrytycznych jest ostatni etap procesu – faza rozprężania, w której następuje obniżenie ciśnienia. Na tym etapie faza ciekła dwutlenku węgla zmienia się w fazę gazową, przez co cały rozpuszczalnik może być swobodnie odparowany z wyciągu. W ten sposób uzyskuje się 100% czystego wyciągu roślinnego.

Inne popularne metody:

Odwar (wywar)

Otrzymuje się go zazwyczaj z części twardych roślin (korzeni, kory, kłączy) oraz zwierających składniki odporne na działanie wysokiej temperatury; odpowiednią ilość ziół zalewa się wodą i doprowadza do wrzenia na wolnym ogniu, gotuje 5-15 minut w zależności od twardości surowca; odstawia się do ostygnięcia, a spożywa się go po ostygnięciu.

Napar

Otrzymuje się przez zalanie ziół wrzącą wodą i pozostawienie pod przykryciem do ostygnięcia, spożywa się zaraz po przygotowaniu, w ten sposób wydobywa się substancje czynne do wyciągu wodnego; przyrządza się go z surowców zawierających olejki lotne lub substancje nie znoszące dłuższego gotowania.

Odwaro–napar

Najpierw przygotowuje się odwar z ziół wymagających gotowania, a następnie tym odwarem zalewa się zioła wymagające formy naparu.

Macerat

To zimny wyciąg ze roślin śluzowych. Przepisaną ilość surowca przemywa się małą ilością wody, a następnie zalewa się przepisaną ilością zimnej lub letniej wody i pozostawiam na 3-10 godz. Następnie macerat przesącza się przez gazę i uzupełnia przez gazę do żądanej ilości wodą pochodzącą z przepłukania surowca poddanego maceracji; należy go zużyć w ciągu jednej doby.

Nalewka

Płynne, nie zagęszczone preparaty, sporządzone przez wytrawianie rozdrobnionych, suchych surowców za pomocą odpowiednich rozpuszczalników – mieszaniny etanolu i wody lub mieszanin etanolu wody i eteru; np. zioła zalewa się 70% spirytusem w proporcji 1:10, odstawia się w ciepłe miejsce na 4 – 6 tygodni, odcedza i przechowuje w ciepłym miejscu; nalewkę można przyrządzać za pomocą maceracji (proces ekstrahowania substancji aromatycznych z surowców roślinnych spirytusem o różnej mocy w temperaturze otoczenia, stosowany przy sporządzaniu półproduktów używanych do aromatyzowania zestawów wódek gatunkowych) lub perkolacji (proces wydzielania wartościowych substancji – ekstraktu z surowców roślinnych przez wymywanie gorącą wodą, parą lub spirytusem przepływającym – w sposób ciągły, przez warstwę surowca).

Wyciąg – ekstrakt

Przetwory otrzymywane przez wytrawienie surowca roślinnego odpowiednim rozpuszczalnikiem i częściowe lub całkowite usunięcie rozpuszczalnika (odparowanie w temp. 50 st. C). Rozróżnia się wyciągi suche, z których całkowicie usunięto rozpuszczalnik, stanowiące proszek lub masę dającą się sproszkować oraz wyciągi płynne, które charakteryzują się tym, że najczęściej jedna część wyciągu płynnego odpowiada jednej części surowca roślinnego. Wyciągi zawierają 10-krotnie większą zawartość substancji czynnych niż nalewki.

Okład

Ciekły okład z ziół śluzorodnych (zalewa się wrzątkiem, pozostawia do ostygnięcia i przykłada w postaci ciepłej).

Kataplazama

Podobnie jak okład – tzw. ziołówka, której podstawą są zioła o działaniu śluzorodnym (siemię lniane, len, lipa, otręby pszenne, płatki owsiane, korzeń prawoślazu), także z ziół zawierających gumy i klajstry roślinne, ponieważ zioła te utrzymują ciepło i wilgoć. Zioła zalewa się taką ilością wody, aby powstała papka. W zależności od rodzaju dodanych ziół kataplazma może mieć działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne, przeciwłojotokowe, pobudzające, ściągające. Tym samym może być stosowana do różnych rodzajów cer. Najczęściej przyrządza się z takich ziół: nasiona lnu, żywokost, kozieradka, korzeń i liście prawoślazu, kwiastostan lipy, ziemniak, itp.

Kompres

Najpierw wykonuje się napar, moczy się w nim gazę i przykłada na chore miejsce.

Olej ziołowy

Roztarte zioła zalewa się olejem słonecznikowym, zakrywa i odstawia na 3 – 4 tygodnie, codziennie mieszając, czynność powtarza się kilkakrotnie w celu osiągnięcia silnego stężenia.

Ocet ziołowy

Jak wyżej tylko zalewa się octem jabłkowym lub winnym.

Kąpiele ziołowe

200 – 300 gram ziół w gazie wkłada się do wanny, temperatura pomiędzy 25 – 30 stopni C, czas kąpieli 15 – 20 minut; dopasowanie typu surowca do problemu kosmetycznego.
Zimny wyciąg

Otrzymuje się przez zalanie ziół letnią wodą destylowaną lub przegotowaną i wytrawienie w temperaturze pokojowej w ciągu 2 – 3 godzin; stosuje się wtedy, gdy chce się wyekstrahować z surowca tylko jakieś łatwo rozpuszczalne lub wrażliwe na wysoką temperaturę związki (np. niektóre łatwo rozpuszczalne glikozydy lub związki śluzowe).

Wyciąg spirytusowy ze świeżych ziół – intrata

To nalewki sporządzane ze świeżych roślin za pomocą wrzącego spirytusu; otrzymuje się przez wrzucenie świeżo zebranych ziół do gorącego alkoholu, ogrzanie mieszanki do wrzenia w ciągu 20 – 30 minut, odstawienie na kilka dni, a następnie wyciśnięcie i odcedzenie wyciągu.

Rośliny wykorzystywane w kosmetyce

Aloes

Spośród 360 gatunków aloesu, z których 20 uważa się za lecznicze, w dermatologii i kosmetyce zastosowanie znalazły dwa gatunki: aloes zwyczajny (Aloe barbadensis Mill., nazywany też Aloe vera L.) oraz aloes drzewiasty (Aloes arborescens Mill.) Aloes znany był już w starożytności. Już wtedy ludzie wykorzystywali jego wszechstronne właściwości lecznicze i kosmetyczne. Egipcjanie stosowali aloes do balsamowania zwłok, Grecy i Rzymianie przypisywali mu działanie hamujące wypadanie włosów, a Indianie wierzyli, że miąższ aloesowy posiada właściwości odmładzające. O aloesach jako gatunkach dostarczających surowców leczniczych wspominali również autorzy najstarszych podręczników medycznych Dioskurydes (Materia Medica) i Pliniusz Starszy (Naturalis Historia), gdzie wśród wielu wskazań znalazły się także choroby skóry.

Arnika w kosmetyce

Wzmacnia i uelastycznia ściany naczyń włosowatych.

Bez czarny

Jego działanie można określić jako poprawiające przemianę materii. Przy cerze skłonnej do wyprysków można stosować go do okładów kosmetycznych. Zmniejsza przepuszczalność i kruchość naczyń krwionośnych. Wchodzi w skład maseczek ziołowych do cery tłustej, trądzikowej, łojotokowej. Napar z kwiatów i odwar z owoców pije się przy łuszczycy.

Bratek

Pospolita roślina ozdobna, która zawiera flawonoidy (rutyna, kwercetyna, rutozyd), antocjany, karotenoidy, saponiny, garbniki, rutynę i witaminę C. Ziele to ma bogaty skład, jednak jest niedostatecznie wykorzystywane w kosmetyce. Bratek przyjmowany wewnętrznie wraz z pokrzywą ma działanie „czyszczące krew”. Picie takiej herbaty jest szczególnie zalecane przy trądziku. Sproszkowany bratek jest dobry w pielęgnacji cery mieszanej i wrażliwej oraz cery naczynkowej dzięki zawartości rutyny. Uszczelnia ściany drobnych naczyń krwionośnych i poprawia mikrokrążenie i przemianę materii w komórkach.

Chmiel w kosmetyce

Kwiat oraz szyszki mają działanie ściągające i bakteriostatyczne. Zawiera fitoestrogeny. Wyciąg z chmielu wchodzi w skład kremów regeneracyjnych, maseczek, szamponów do włosów.

Dziurawiec

Ma właściwości ściągające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Pomaga w kuracji wątroby i reguluje przemianę materii, co decyduje o zdrowej cerze. Poza tym odświeża, uspokaja, relaksuje. Uwaga, w połączeniu ze słońcem powoduje przebarwienia!

Kasztanowiec

Kwiaty kasztanowca zawierają mieszaninę triterpenowych saponin, zwaną escyną, flawonoidy, kumaryny, garbniki, kwasy polifenolowe, cukry. Escyna działa na skórę przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, wpływa uszczelniająco i uelastyczniająco na ściany naczyń krwionośnych. Mocniejsze ścianki naczyń nie powodują prześwitów krwi przez skórę. Wyciągi z kasztanowca usprawniają również mikrokrążenie i zapobiegają zastojom krwi w naczynkach. Jest też naturalnym filtrem słonecznym absorbującym promieniowanie UVB. Sproszkowane kwiaty kasztanowca są skuteczne w pielęgnacji podkrążonych okolic oczu, rumienia, cery naczynkowej oraz w łagodzeniu objawów cellulitu. Stosuje się je w maseczkach, zmieszanych z płatkami róży, skrzypem i glinką różową.

Kora dębowa

Zawiera garbniki rozpuszczalne w wodzie, ma właściwości ściągające i przeciwzapalne. Odwary z kory dębowej stosuje się do kąpieli, przy nadmiernym poceniu nóg, odmrożeniach. Używana jest do kąpieli ziołowych, produkcji wód toaletowych, maseczek i maści leczniczych.

Lawenda w kosmetyce

Tonizuje, przyśpiesza regenerację skóry, łagodzi podrażnienia skóry.

Lipa

Zawiera flawonoidy, olejek eteryczny (farnezolem, geraniolem), związki śluzowe, kwasy organiczne, fitosterole, trójterpeny i in. Sproszkowanego kwiatostanu lipy używa się do peelingów i maseczek do cery suchej i wrażliwej. Na naskórek działa oczyszczająco, zmiękczająco i ochronnie (zapobiega infekcjom). Napar z kwiatu lipowego to znany środek „na poty”. Wpływa hamująco na wypadanie włosów.

Łopian 

Działa kojąco, zmniejsza łojotok, przeciwdziała on nie tylko wypadaniu włosów, ale i łupieżowi. Napar łopianowy reguluje przemianę materii, a zewnętrznie stosuje się go do przemywania ropnych krostek na twarzy. Odwar z korzeni oraz świeży sok używano przy owrzodzeniach i egzemach. Ma działanie ściągające, dezynfekujące. Stosowny w kosmetykach do włosów przetłuszczających się.

Melisa

W kosmetyce wykorzystywana do naparów i lotionów dla cery tłustej i mieszanej w celu normalizacji pracy gruczołów łojowych. Ze względu na obecność olejku lotnego nadaje skórze przyjemny, świeży, cytrynowy zapach.

Mniszek lekarski /korzeń/

Mniszek lekarski potocznie nazywany jest mleczem. Znaczenie lecznicze ma cała roślina ze względu na obecność w niej soku o wyglądzie rzadkiego mleka. Sok o gorzkim smaku zawiera gorzką substancję – taraksacynę oraz białko i żywicę. Liście mniszka zawierają garbniki, kwasy organiczne, witaminy oraz sole cynku. Używa się go do oczyszczania skóry tłustej i zmęczonej. Przyspiesza bliznowacenie i zanikanie uszkodzeń skóry na przykład w przypadku skóry trądzikowej. Posiada również właściwości rozjaśniające przebarwienia.

Morszczyn

To alga brunatna występująca w Atlantyku oraz Morzu Północnym. Wykorzystywana w celach leczniczych. Zawiera sole mineralne (jod, magnez, mangan, cynk, sód, potas, siarkę, chlor) oraz specyficzne wielocukry (laminarynę, fukoidynę), kwas alginowy i witaminy. Reguluje przemianę materii i pobudza krążenie. Redukuje złogi tłuszczowe, eliminuje nadmiar wody z tkanek, poprawia strukturę skóry.

Nagietek /płatki/ w kosmetyce

Roślina ozdobna z ciemnopomarańczowymi kwiatami, które stanowią cenny surowiec leczniczy oraz kosmetyczny. Płatki nagietka zawierają mieszaninę saponin trójterpenowych oraz karotenoidów (do 3% prowitaminy A), flawonoidy, fitosterole, żywice, poliacetyleny, olejek lotny. Zastosowanie nagietka jest szerokie. Używa się go w pielęgnacji suchej, szorstkiej i popękanej skóry w celu zmiękczenia, wygładzenia i gojenia drobnych ranek. Działa jako środek przeciwzapalny, gojący zmiany trądzikowe.

Oczar wilgilijski

Oczar jest nazywany także meksykańskim drzewem magicznym, a jego działanie od dawna cenione jest w kosmetyce. W farmacji i kosmetyce używa się wyciągów z kory i liści tego zioła, które zawierają garbniki, flawonoidy, kwas galusowy i elagowy, leukoantocyjanidy, saponiny i taniny. Wyciągi z oczaru oraz woda oczarowa posiadają właściwości ściągające, przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, łagodzące zaczerwienienie skóry w wyniku nadmiernej ekspozycji na słońce. Wyciągi z oczaru wirginijskiego oraz woda oczarowa działają obkurczająco na naczynka krwionośne, zwężają również rozszerzone pory i stosuje się je w pielęgnacji cery tłustej i mieszanej, naczynkowej i rumieniu.

Owies zwyczajny

Ze względu na siłę działania i wszechstronność, uważany jest w kosmetyce za europejski odpowiednik żeń-szenia. Wyciąg ze świeżego ziela owsa zawiera saponiny, flawonoidy, sole mineralne z dużą ilością krzemionki. Wykazuje głównie działanie kojące. Jest składnikiem kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji starzejącej się skóry.

Pokrzywa

Wykazuje właściwości tonizujące i regenerujące skórę, zapobiega łupieżowi, hamuje wypadanie włosów.

Rozmaryn /liście/

Liście rozmarynu są wykorzystywane w kosmetyce ze względu na obecność olejku lotnego. Zawierają także garbniki, gorycze, saponiny i żywice. Napary, lotiony i maseczki z rozmarynem pobudzają mikrokrążenie, przyspieszając procesy metaboliczne. Działają dezynfekująco i przeciwzapalnie na skórę trądzikową oraz ściągają pory.

Róża /płatki/

Należy do delikatnych surowców kosmetycznych bardzo cenionych od niepamiętnych czasów. Płatki róży zawierają olejek lotny, tłuszcze, flawonoidy, witaminę C, kwasy organiczne, związki cukrowe. Flawonoidy i witamina C wykazują synergizm we wzajemnym oddziaływaniu, zwiększają odporność naskórka na proces starzenia się. Sproszkowane płatki róży służą jako peeling i składnik maseczek nawilżających i regenerujących do cery suchej, dojrzałej i wrażliwej. Działają odżywczo, tonizująco i odmładzająco.

Rumianek /koszyczek/

Znakomite zioło pod względem działania kosmetycznego. Zawiera olejek lotny (do 1,3 %), flawonoidy, kumaryny, śluzy i karotenoidy. Głównymi składnikami olejku lotnego są azuleny i bisabolol o wysokiej czynności biologicznej. Rumianek działa przeciwzapalnie, łagodzi podrażnienia. Nadaje się do pielęgnacji skóry tłustej i wrażliwej. Sproszkowany rumianek stosuje się również w maseczkach rozpulchniających do oczyszczania zanieczyszczonej skóry.

Skrzyp /ziele/

Roślina z punktu widzenia kosmetycznego ma bogaty skład. Branża kosmetyczna często wykorzystuje ją w kosmetykach. Zawiera flawonoidy, saponiny, kwasy organiczne, witaminę C, do 10% soli mineralnych, w tym dużo krzemionki o właściwościach regenerujących tkankę łączną. Szeroko stosowany w pielęgnacji skóry tłustej z rozszerzonymi porami oraz skóry dojrzałej. Popularny również w pielęgnacji włosów. Wyciągi ze skrzypu wzmacniają łodygę włosową i zmniejszają wypadanie włosów.

Szałwia

Działa antyseptycznie i ściągająco, hamuje wypadanie włosów, zapobiega łupieżowi.

Ślaz

W kosmetyce wykorzystuje się korzenie, liście i kwiaty ślazu (potocznie nazywanym malwą). Głównym składnikiem czynnym tych części rośliny jest śluz. Oprócz śluzu kwiaty malwy zawierają kwasy organiczne, olejek lotny, flawonoidy, aminokwasy, sole mineralne i lecytynę. Kwiaty odmiany czarnej malwy bogate są w niebiesko-fioletowe barwniki antocjanowe, które korzystnie wpływają na tkanki i poprawiają ich ukrwienie. Sproszkowany ślaz używa się jest do maseczek liftingujących i tonizujących.

Tymianek

Zawiera olejek eteryczny (tymol), garbniki i fenolokwasy. Działa bakteriostatycznie (stabilizuje „dobrą” florę bakteryjną, która nie dopuszcza do rozmnażania się bakterii chorobotwórczych) oraz ściągająco. Sproszkowany tymianek stosuje się jako składnik w maseczkach leczniczych do cery trądzikowej.

Zioła w kosmetyce

Spodobał Ci się ten artykuł? Czytaj więcej: Niedoskonałości skórne